Etiologia
Choroby zakaźne rozprzestrzeniają się w szybki i łatwy sposób, dając niejednokrotnie poważny przebieg, zwłaszcza u pacjentów dorosłych. Czynnikami chorobotwórczymi, które wywołują zakażenie, mogą być m.in. wirusy, bakterie, pasożyty, grzyby. W ostatnich latach notuje się wzrost zachorowań spowodowanych wirusami RSV oraz VZV, które – choć kojarzone głównie z wiekiem dziecięcym – mogą stanowić niemałe zagrożenie także dla osób starszych. W myśl starej prawdy, że „lepiej zapobiegać niż leczyć”, kluczową rolę w zapobieganiu zakażeniom odgrywa profilaktyka.
Wirus RSV – wyzwanie nie tylko w pediatrii
Wirus RSV (syncytialny wirus oddechowy) atakuje nasze drogi oddechowe. Jest niebezpieczny m.in. dla pacjentów w wieku 65+, osób z zaburzeniami układu odpornościowego i chorobami przewlekłymi. Przebieg zakażenia tym wirusem może mieć postać łagodną, dając objawy podobne do przeziębienia. Jednak w niektórych przypadkach występują poważne kłopoty z oddychaniem, dochodzi do poważnych powikłań zdrowotnych, zapalenia oskrzeli czy płuc, co wymaga hospitalizacji, a w skrajnych przypadkach może prowadzić do śmierci.
Wirus rozprzestrzenia się drogą kropelkową i jest wysoce zaraźliwy.
Nieocenioną rolę w minimalizowaniu ryzyka zakażenia odgrywa profilaktyka. Podstawową i zarazem najprostszą do wdrożenia zasadą profilaktyki jest przestrzeganie higieny, przede wszystkim regularne mycie rąk ciepłą wodą z detergentem. W sytuacjach gdy nie ma dostępu do wody, zaleca się stosowanie środków dezynfekujących na bazie alkoholu. Brudne ręce są często nośnikiem chorobotwórczych wirusów, dlatego należy unikać dotykania nimi twarzy, w szczególności ust, oczu i nosa.
Istotne znaczenie ma regularne wietrzenie pomieszczeń mieszkalnych, unikanie dużych skupisk ludzi w okresie infekcyjnym, a także, jeśli to możliwe, unikanie kontaktu z osobami zakażonymi. W profilaktyce chorób istotna jest także zbilansowana dieta, regularna aktywność fizyczna i odpowiednia ilość snu. Czynniki te w znaczący sposób pomagają wzmocnić odporność organizmu. Najskuteczniejszą formą prewencji, która umożliwia uniknąć zachorowania lub zminimalizować ciężkość przebiegu choroby oraz ryzyko powikłań, są szczepienia ochronne. Dostępne w Polsce szczepionki przeciw wirusowi RSV należą do grupy szczepionek inaktywowanych. Są one dostępne w aptekach z 50% odpłatnością dla grupy wiekowej 60–64 lata, natomiast dla pacjentów 65+ – bezpłatne. Szczyt zakażeń wirusem RSV przypada na okres jesienno-zimowy, dlatego zaleca się przyjęcie jednorazowej dawki szczepionki w okresie między wrześniem a listopadem, aby umożliwić organizmowi wytworzenie przeciwciał i przygotowanie się do ewentualnego kontaktu z wirusem. Szczepienia nie są obowiązkowe, a decyzja o ich przyjęciu należy tylko i wyłącznie do pacjenta.
Półpasiec – co warto wiedzieć?
Kolejną chorobą wirusową, która może stanowić poważne zagrożenie dla osób starszych oraz pacjentów z obniżoną odpornością, jest półpasiec. U pacjentów, którzy chorowali wcześniej na ospę wietrzną, wirus odpowiedzialny za jej rozwój (VZV – wirus ospy wietrznej i półpaśca) pozostaje w organizmie w stanie uśpienia, zlokalizowany w zwojach nerwów rdzeniowych lub nerwu trójdzielnego. W momencie obniżenia odporności dochodzi do reaktywacji wirusa. Objawia się to wystąpieniem wysypki z pęcherzykami wypełnionymi płynem, której często towarzyszy ból, świąd lub mrowienie. Dodatkowo pacjent może odczuwać ogólne osłabienie, bóle głowy oraz mieć podwyższoną temperaturę ciała. W najcięższych przypadkach półpasiec może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak uszkodzenie wzroku (półpasiec oczny...